kippenhouders geschokt door testresultaten
Maar liefst negen keer zoveel als de Europese norm – zoveel PFAS werd er aangetroffen in de kippeneitjes van Leone Kal. Zij liet haar eitjes vorige maand gratis testen bij Stichting Duurzaam Waterland en blijkt nu de meest vervuilde eieren van de regio te hebben. "Ronduit shit, want dat verwacht je niet", zegt ze.
Wat begon als een sympathiek initiatief van Stichting Duurzaam Waterland is voor kippenhouders die PFAS willen vermijden inmiddels een nachtmerrie geworden. De stichting bood gratis PFAS-tests aan voor hobbyboeren, en daar werd massaal op gereageerd. In totaal lieten 28 kippenhouders hun eieren testen. Die blijken nu vrijwel allemaal vol PFAS te zitten, met name in Warder en Overleek werden slechte uitslagen gemeten.
Wat is er nu nog gezond?
"Ik heb ze laten testen en het rapport was compleet zwart", zegt Leone Kal. Ze begrijpt er niets van, want haar kippen lopen gewoon vrij rond op het erf en in het land. "Je denkt dat je gezond bezig bent en als dat niet zo blijkt te zijn, vraag je je ook af wat er dan nog meer niet gezond is: mijn moestuin? De koeien?"
Ook haar buren zijn geschrokken van de uitslagen. Ditty Oussoren verkocht haar eieren langs de weg, maar dat lijkt nu verleden tijd. "Vroeger kwam er nog wel eens iemand langs voor een doosje, maar nu helemaal niet meer." Zelf verwerkt ze de eieren voorlopig maar in de salade.
Ton Deun, eigenaar van de theetuin in Overleek, is opgelucht dat hij geen eieren van eigen kippen in zijn taarten gebruikt. De kippen die op zijn terras scharrelen leggen vooral voor eigen consumptie. "Ik at al niet veel eieren, maar nu stop ik er helemaal mee," laat hij weten.
Leone blijft haar eieren wel gewoon eten, net als meerdere bewoners van Overleek die NH spreekt.
Wat is er schadelijk aan een PFAS-ei?
Een PFAS-ei bevat schadelijke stoffen. Kippen krijgen die binnen via hun voer, water, planten of insecten. PFAS wordt gebruikt in onder andere anti-aanbaklagen, waterafstotende kleding en brandblusschuim. Deze stoffen breken nauwelijks af in het milieu en hopen zich op in het lichaam.
Bij langdurige blootstelling kunnen er gezondheidsrisico's ontstaan, zoals een verhoogd risico op kanker, mogelijke verstoring van het immuunsysteem en het kan voor problemen zorgen tijdens de zwangerschap.
Stichting Duurzaam Waterland wil verder testen
"Dat is wel even schrikken", schrijft Channa Brunt van Stichting Duurzaam Waterland op de website. "We willen nog geen conclusies trekken voordat we meer onderzoek hebben gedaan."
Factoren die meespelen bij de hoeveelheid PFAS in eieren zijn onder andere de leeftijd van de kippen, de frequentie waarin zij een ei leggen en hun dieet. "De eerste resultaten wijzen dus niet direct op een algemene PFAS-vervuiling in de regio", zegt Brunt. "Het kan bijvoorbeeld zijn dat een houder vervuild voer geeft."
De stichting wil daarom kippenhouders uit de zwaarst getroffen regio’s een individuele testkit aanbieden, om te kijken of iedereen slechte uitslagen krijgt. Vervolgens wordt waar nodig bodemonderzoek gedaan.
