Rond het middaguur komt er een appje binnen van mijn buurvrouw. ‘How gorgeous, we have a little visitor’, lees ik (ze komt uit Australië) met daarbij een filmpje. In beeld zie ik een egeltje door haar tuin heen scharrelen. Af en toe blijft hij even staan snuffelen en hobbelt dan weer vrolijk verder.
Heel schattig, maar een beetje vreemd zo midden op de dag. Egels zijn namelijk nachtdieren en normaal gesproken niet actief overdag. Maar zoals vaak in de natuur bevestigt de uitzondering de regel, want in deze tijd van het jaar worden egels ook wel overdag gezien. Vaak gaat het dan om jonge dieren, die een geschikte plek zoeken voor hun winterslaap of hun buikje nog rond eten.
Volwassen egels gaan meestal tegen eind november in winterslaap. De mannetjes duiken als eerste hun bedje in, de vrouwtjes hebben na het grootbrengen van jongen iets langer nodig om weer op gewicht te komen. Voor de jongen is de uitdaging het grootste: zij missen nog ervaring en moeten eerst genoeg vetreserves opbouwen. Daarom zijn ze soms nog wel tot in januari actief. Meer dan de helft van de jonge egels overleeft die eerste winterslaap ook niet.
Egels gaan een paar maanden in winterslaap omdat er in deze periode weinig voedsel te vinden is. Ze eten vooral insecten en die zijn er in de winter niet of nauwelijks. Dan is het een betere tactiek om een paar maanden ‘uit te staan’. Ze kruipen weg tussen de bladeren onder heggen, houtstapels en zelfs in composthopen.
Tijdens de winterslaap gaan de ademhaling en hartslag flink omlaag, evenals de lichaamstemperatuur: van zo’n 35 graden naar een paar graden boven nul. De spijsvertering stopt zelfs helemaal. Daarom moeten ze over voldoende reserves beschikken om in die maanden op te kunnen teren. Het komt trouwens wel eens voor dat egels even wakker worden uit hun winterslaap. Dan drinken ze wat of veranderen van slaapplek, maar dat kost veel energie. Als ze rond begin april uit hun winterslaap ontwaken, zijn ze bijna een kwart van hun lichaamsgewicht kwijt. Mager en hongerig gaan ze dan meteen op zoek naar voedsel.
Wil je jonge egels nou een handje helpen? Zet dan wat water (melk is heel slecht voor ze) en egelvoer of harde kattenbrokjes neer. Laat de bladeren in je tuin lekker liggen - is ook fijn voor andere dieren -of zet een egelhuis neer.
