Kennisnemen van
het besluit van het college om het voorbereidingsbesluit ‘TAM-voorbereidingsbesluit staalslakken en grondstabilisatie Waterland’ (planidentificatie NL.IMRO.0852.TAMVBWATStaalslak-va01) te nemen, met de bijbehorende voorbeschermingsregels zoals opgenomen in bijlage 1, voor het gehele grondgebied van de gemeente Waterland zoals weergegeven op de bij dit besluit behorende kaart. Het besluit wordt genomen met het oog op de voorbereiding van de in het omgevingsplan te stellen regels.
Inleiding
De toepassing van staalslakken en grondstabilisatie is op dit moment onvoldoende gereguleerd. Indien deze bouwstoffen in aanraking komen met hemelwater en/of grondwater dan daalt de zuurgraad van het water en kunnen schadelijke stoffen (zoals zware metalen) in de bodem en het oppervlaktewater terecht komen. Tijdens de opslag en het verwerken van staalslakken kunnen omwonenden ook blootgesteld worden aan stof met als gevolg gezondheidsrisico’s voor de luchtwegen en de huid.
In de Nota bodembeheer is opgenomen dat in het omgevingsplan een maatwerkregel meldplicht staalslakken en grondstabilisatie wordt opgenomen. Vooruitlopend op het Omgevingsplan heeft Omgevingsdienst IJmond een “Voorbereidingsbesluit staalslakken en grondstabilisatie gemeente Waterland" opgesteld met daarin een meldplicht.
Overeenkomstig het Delegatiebesluit Omgevingswet Gemeente Waterland 2022 lid 2 is het college van burgemeester en wethouders bevoegd een voorbereidingsbesluit te nemen.
Samenvatting
1. Het toepassen van staalslakken en grondstabilisatie vormt mogelijk risico’s voor de gezondheid van inwoners en het milieu ; Het Rijk onderzoekt of landelijke regels, zoals het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal), kunnen/moeten worden aangepast. De Staatssecretaris van I&W heeft in de Verzamelbrief bodem en ondergrond van 6 juli 2023 (IENW/BSK-2023/166825) aangegeven een meldplicht of vergunningplicht voor de toepassing van staalslakken en andere bouwstoffen te onderzoeken. In de brief van 11 april 2024 (IENW/BSK-2024/97656) wordt een landelijke informatieplicht aangekondigd via een wijziging van het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal). Mogelijk treedt deze in werking op 1 januari 2026 (bron: Debat Commissie voor Infrastructuur en Waterstaat 11 september 2024). Ook worden handelingsperspectieven in het kader van de herijking voor staalslakken én andere secundaire bouwstoffen verder onderzocht. Het gaat dan om een specifiekere invulling van toepassingseisen; eisen t.a.v. de periode na oplevering van het werk; landelijke registratie van toepassingslocaties. De uitslagen van dit onderzoek en de eventuele aanpassing van deze regels, neemt tijd in beslag. De aanpassing van het Bal neemt mogelijk 1.5 jaar in beslag, maar kan ook langer duren.
Vooruitlopend op de vaststelling van landelijke regels door het Rijk biedt een (regionale) meldplicht een tijdelijke oplossing om inzicht in de omvang en locaties van toepassingen van staalslakken te verkrijgen. Hierdoor verbetert ook het toezicht en de handhaving op de toepassing van staalslakken.
2. In het voorbereidingsbesluit is een meldplicht opgenomen voor het toepassen van staalslakken en grondstabilisatie; Omdat er op dit moment geen meldplicht geldt is het vrijwel onbekend waar de bouwstoffen zijn toegepast en op welke wijze. Vanwege de mogelijke risico’s voor de gezondheid van inwoners en het milieu is dit ongewenst. Het doel van de meldplicht is:
- Het beschermen van de gezondheid van inwoners en het milieu, waaronder de kwaliteit van de bodem en het oppervlaktewater.
- Het verkrijgen van inzicht in de omvang en locaties van toepassingen van staalslakken.
- Een bijdrage te leveren aan de verbetering van het toezicht en handhaving om schadelijke gevolgen te voorkomen.
Het voorbereidingsbesluit vindt u in bijlage 1. Het voorbereidingsbesluit bestaat uit regels, toelichting
op de regels en kaart.
3. De voorbeschermingsregels in het voorbereidingsbesluit zijn opgesteld door de omgevingsdienst IJmond;
De Omgevingsdienst heeft voor de gemeenten binnen het werkgebied van IJmond en het Noordzeekanaalgebied voorbeschermingsregels opgesteld. Hierdoor ontstaat een gelijk speelveld voor bedrijven die staalslakken willen toepassen.
De toezicht en handhaving op de toepassing van staalslakken en grondstabilisatie behoort ook tot de taken die uitgevoerd worden door de Omgevingsdienst.
4. De voorbeschermingsregels in het voorbereidingsbesluit zijn tijdelijk; Onder de Omgevingswet geldt dat een voorbereidingsbesluit 1 jaar en 6 maanden (18 maanden) geldig is. Om de regels definitief te maken moeten deze worden opgenomen in het omgevingsplan. Het voorbereidingsbesluit wijzigt direct het omgevingsplan vooruitlopend op een gewijzigde vaststelling van dit plan.
5. Het voorbereidingsbesluit treedt in werking na bekendmaking; Het voorbereidingsbesluit heeft pas rechtskracht vanaf het moment dat het officieel bekendgemaakt is (via het gemeenteblad en het DSO). Vóór dat moment heeft het besluit nog géén werking.
